Wywiad przeprowadzony z Andrzejem Sugajskim, dyrektorem generalnym Związku Polskiego Leasingu.
**W. S.: Jeśli chodzi o podstawy leasingu, jaka jest definicja leasingu i jego istota?
A. S.:** Definicja leasingu została uregulowana w Kodeksie Cywilnym. Leasing polega na sfinansowaniu przez firmę leasingową zakupu, wskazanych przez korzystającego, podlegających amortyzacji środków trwałych , a także gruntów i oddanie ich leasingobiorcy w użytkowanie na określonych, w pisemnej umowie, warunkach. Umowa leasingowa reguluje m.in. takie kwestie jak czas trwania kontraktu (umowa powinna być zawarta na czas oznaczony), czy wysokość ratalnych opłaty (wynagrodzenie z tytułu umowy powinno być co najmniej równe cenie nabycia przedmiotu leasingu). Regulacje podatkowe dopuszczają także możliwość leasingowania wartości niematerialnych i prawnych, a do wynagrodzenia, które powinno być co najmniej równe cenie nabycia, pozwalają zaliczyć nie tylko wynagrodzenie z tytułu rat leasingowych, ale także opcję nabycia, która jest podstawą do określenia ceny za jaką korzystający będzie mógł nabyć przedmiot leasingu po zakończeniu umowy. Leasing zaspakaja zarówno potrzeby w zakresie odtworzenia majątku, jak i rozwoju przedsiębiorstwa. Dzięki leasingowi przedsiębiorca może korzystać z przedmiotu leasingu i pod koniec umowy nabyć środek trwały. Alternatywnie może jedynie korzystać z niego i po określonym, w umowie, czasie zwrócić przedmiot właścicielowi, najczęściej w to miejsce otrzymując kolejny przedmiot o parametrach dostosowanych do aktualnych w danym momencie wymogów i oczekiwań. Różnice pomiędzy tymi dwiema formami widać szczególnie w leasingu środków transportu, gdzie albo w ratach leasingowych przedsiębiorcy spłacają prawie 100% ceny zakupu, nabywając po zakończeniu umowy przedmiot za stosunkowo niewielką wartość, wynikającą z wartości niespłaconego kapitału, albo wysokość rat leasingowych jest pomniejszona o tzw. wartość resztową (rezydualną/końcową), która odpowiada szacowanej, przy zawarciu umowy leasingu, wartości rynkowej, jaką będzie miał przedmiot pod koniec umowy, kiedy zostanie zwrócony właścicielowi.
**W. S.: Dla kogo jest dobry leasing? Leasing, a może kredyt?
A. S.:** Patrząc z perspektywy przedsiębiorcy, prowadzącego działalność od 3 do 6 miesięcy, czyli stosunkowo niedawno, leasing może się okazać jedyną szansą na sfinansowanie środków trwałych. Dostępność leasingu, nie tylko dla grupy młodych przedsiębiorców, ale także podmiotów działających na rynku dłużej jest wysoka. Banki udzielające kredytów, zazwyczaj wymagają, aby działalność była prowadzona od co najmniej 12 miesięcy. Dodatkowo instytucje bankowe wymagają przedstawienia wielu dokumentów, w tym potwierdzających brak zaległości podatkowych, brak zaległości w opłacaniu składek na ZUS, a także dokumentów dotyczących przychodów przedsiębiorcy w ubiegłych okresach.
Dla firmy leasingowej przedmioty charakteryzujące się dużą płynnością w obrocie (takie jak samochody osobowe, specjalistyczne środki transportu, czy maszyny), są dobrym zabezpieczeniem transakcji, ograniczając zakres oczekiwanych dodatkowych gwarancji. W odniesieniu do przedmiotów tzw. łatwo zbywalnych, w leasingu stosowane są uproszczone procedury, polegające na zmniejszeniu liczby i zakresu oczekiwanych dokumentów, jak również skracające czas na podjęcie decyzji o zawarciu umowy. Z tego względu starając się o leasing możemy liczyć na otrzymanie decyzji o finansowaniu praktycznie od ręki, podczas gdy oczekiwanie na decyzję kredytową banku jest zazwyczaj dłuższe. Jest to związane z bardziej szczegółową weryfikacją opierającą się na wymogach wynikających z procedur analizy ryzyka.
W związku z tym, że firma leasingowa zachowuje prawo własności przedmiotu leasingu przez cały okres jego użytkowania, korzystający może szybciej zamortyzować przedmiot inwestycji, może także dostosować poziom kosztów, wynikających ze spłacanych rat kapitałowo-odsetkowych do spodziewanych przychodów, co jest szczególnie istotne przy działalności sezonowej lub występowania zróżnicowanych przychodów wynikających np. z różnych faz cyklu życia produktu.
Kolejną cechą, która wyróżnia leasing jest elastyczność umów leasingowych. Przejawia się w łatwości przeniesienia wszelkich praw i obowiązków z nich wynikających na inny podmiot (innego przedsiębiorcę), czyli dokonania tzw. cesji umowy leasingu. Rozwiązanie jest stosowane przez klientów, którzy nie są w stanie spłacać należności na rzecz firmy leasingowej, względnie np. chcą pozbyć się starzejącego się technologicznie sprzętu, czy „wymienić” pojazd na nowszy model.
**W. S.: Jakie inne korzyści przynosi leasing?
A. S.:** Funkcjonujący podział na leasing operacyjny oraz finansowy (kapitałowy) wynika z faktu, która strona umowy jest uprawniona do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu leasingu. W sytuacji gdy uprawnionym do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu umowy będzie finansujący, transakcja będzie miała charakter leasingu operacyjnego, natomiast jeśli uprawnionym do dokonywania odpisów amortyzacyjnych będzie korzystający, transakcja będzie miała charakter leasingu finansowego.
W przypadku podatkowego leasingu operacyjnego opłaty leasingowe stanowią przychód finansującego i koszt uzyskania przychodu korzystającego, jeśli umowa leasingu została zawarta na okres odpowiadający co najmniej 40% okresu normatywnej amortyzacji. W przypadku samochodów osobowych wynosi on 5 lat, co oznacza, że umowa leasingu operacyjnego musi być zawarta na co najmniej 2 lata.
Kosztem zaliczanym do kosztów podatkowych – jest także opłata wstępna (bądź czynsz inicjalny), która kształtuje się na różnym poziomie, zazwyczaj od 0% do 40% wartości początkowej przedmiotu umowy. Jeśli umowa leasingu samochodu osobowego trwa np. 36 miesięcy, natomiast suma części kapitałowych rat leasingowych i opłaty wstępnej stanowi 99% wartości początkowej samochodu, korzystający w ciągu tych 36 miesięcy może zaliczyć do kosztów podatkowych prawie całą wartość pojazdu. Przy tradycyjnym zakupie potrzebowałby na to 5 lat.
**W. S.: Co można sfinansować za pomocą leasingu?
A. S.: Szacunki Związku Polskiego Leasingu pokazują, że w 2016 r. branża leasingowa mogła sfinansować nawet 43,1 % nakładów inwestycyjnych firm w aktywa ruchome. W praktyce za pośrednictwem leasingu można sfinansować dziś większość aktywów takich jak np.: pojazdy osobowe i dostawcze, maszyny, urządzenia, sprzęt IT, środki transportu drogowego, samoloty, statki, tabor kolejowy, nieruchomości czy nawet grunty.
W. S.: Jakie inne usługi, poza leasingiem oferują firmy leasingowe?
A. S.:** Polski rynek leasingowy jest od lat wysoce konkurencyjny, dzięki czemu jego uczestnicy proponują swoim klientom coraz szerszy zakres usług. Obecnie do Związku Polskiego Leasingu, odpowiadającego wartościowo za 90 proc. rynku, należy 31 podmiotów oraz Polski Związek Wynajmu i Leasingu Pojazdów. Firmy leasingowe zrzeszone w ZPL zapewniają przedsiębiorcom dostęp do finansowania za pośrednictwem leasingu i pożyczki inwestycyjnej, leasingu noszącego cechy wynajmu czy wreszcie full service leasingu. Inną, stosunkową młodą grupą klientów są konsumenci. Mamy nadzieję, że podobnie jak w innych krajach i tych o dojrzałych i mniej dojrzałych rynkach, leasing konsumencki stanie się w niedługim czasie ważnym segmentem także polskiego rynku leasingu. Produktom finansowym, towarzyszą produkty dodatkowe takie jak - w przypadku pojazdów - ubezpieczenie, usługi assistance, sezonowa wymiana opon, karty paliwowe, serwis mechaniczny, które są częścią kompleksowej oferty firm leasingowych. Leasingodawcy negocjują z producentami i dystrybutorami sprzętu atrakcyjne rabaty i pakiety, które poza ofertą leasingodawców, bywają trudno dostępne dla klienta końcowego.
**W. S.: Czy wiarygodność firm leasingowych ma znaczenie?
A. S.:** Współpraca z innymi podmiotami działającymi na rynku, otwartość na wymianę doświadczeń, wspólne budowanie lepszego otoczenia gospodarczego, służącego działalności przedsiębiorców i samych firm leasingowych, czy współpraca z szerokim gronem interesariuszy to działania, które przyczyniają się do budowania wizerunku firm leasingowych, jako podmiotów godnych zaufania. Równie ważna jest otwarta polityka komunikacyjna firm, która może przybierać różną formę – zaczynając od raportowania wyników czy komentowania istotnych kwestii gospodarczych, poprzez działania edukacyjne i działania prowadzone w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu. Równie istotne z perspektywy branży leasingowej będzie działanie zgodnie z kodeksem etyki ZPL czy współpraca z reprezentantami innych, pokrewnych sektorów. Pracownicy firm leasingowych na bieżąco udoskonalają zabezpieczenia przed nieuczciwymi praktykami ze strony klientów, unikając w ten sposób podwójnego finansowania przedmiotów. Te i inne rozwiązania wspierają wzrost poziomu zaufania klientów do branży leasingowej.
17.01.2016 r.
